Donderglas/stormglas

Stappenplan voor het eerste gebruik

1. Vul het reservoir van de donderglas voor circa een derde met gedestilleerd water en voeg het meegeleverde inktpoeder toe om het water te kleuren.

2. Laat het glas twee uur staan tot het water op kamertemperatuur is, zodat de noodzakelijke drukcompensatie kan plaatsvinden.

3. Draai het glas om en laat de helft van de vloeistof uit de indicatorbuis lopen.

4. Belucht het toestel door de barometer horizontaal met de indicatorbuis naar boven te houden.

De werking van dit weersvoorspellende donderglas of weerglas is al sinds het begin van de 17de eeuw bekend. Het donderglas is dan ook één van de vroegste barometers.

Bij hoge luchtdruk (mooi weer) wordt het vloeistofniveau in de tuit van het donderglas omlaag gedrukt en bij lage luchtdruk (slecht weer) stijgt het niveau in de tuit van het donderglas. Bij naderend onweer kan de vloeistof in de tuit van het donderglas zo stijgen, dat het er uit druppelt in het gietijzeren opvangbakje eronder.

Aangezien de luchtdruk binnenshuis identiek is als buiten kan het donderglas zowel binnen als buiten opgehangen worden. 

In de winter wel vorstvrij ophangen om vorstschade te voorkomen.

Een Nederlander, Gijsbrecht de Donckere, zou het donderglas, stormglas of waterbarometer uitgevonden hebben, in 1619.
De lucht die opgesloten zit in het afgesloten glas zet uit of krimpt naargelang de druk dat het ondergaat, en dit zorgt voor een relatief groot niveauverschil in het dunne tuitje vooraan. De werking is simpel en exact. De luchtdruk laat het water in het tuitje stijgen of dalen.
Als bij mooi weer de luchtdruk stijgt, drukt deze de vloeistof in het tuitje naar beneden. Als de luchtdruk extreem daalt, zoals bij een naderende storm, stijgt het water soms zover dat het uit het tuitje druppelt. Vandaar de uitdrukking "gedonder in de glazen". Deze druppels worden netjes opgevangen in het gietijzeren schaaltje onder het glas.

De werking van het donderglas:

• Langzaam stijgen van het water in de tuit
  Naderende storm, mits hij niet van richting verandert, kan hij binnen 8-24 uur opsteken.
• Snel stijgen van het water in de tuit
  Een storm nadert of is al in de buurt. Als dit weer van richting verandert dan zal het water weer snel dalen.
• Het water loopt uit de tuit
  De storm nadert snel en kan elk moment losbarsten.
• Het snel dalen van het water in de tuit.
  De storm is bijna voorbij.
• Het water staat mooi constant in het midden van het tuitje
  Mooi en bestendig weer

Een donderglas, stormglas of waterbarometer is een klassiek instrument dat vaak aan boord werd gebruikt voor een inschatting van de actuele luchtdruk. Daling van de luchtdruk vormt vaak een voorbode van storm. En met storm op komst kon je maar beter gauw een haven opzoeken. 

Erg nauwkeurig is een donderglas niet! Een donderglas is temperatuurgevoelig, de vorm is niet cilindrisch waardoor volumeveranderingen niet-liniair zijn, hij kan overstromen waardoor de inhoud verandert en er staan normaal gesproken geen maatstreepjes op. Je moet een donderglas daarom niet zien als een meetinstrument maar als een indicator.

De waterbarometer uit het begin van de 17` eeuw was zeer populair. Het is net een klein theepotje maar dan zonder deksel, het is aan de bovenkant dicht.
Net als de barometer geeft het donderglas luchtdrukverschillen aan. Menig VOC schip had een donderglas aan boord, uit die tijd kwam ook het gezegde gedonder in de glazen. Dit kwam mede door een laag drukgebied, het komt wel eens voor dat het water boven uit het tuitje komt maar dan is de luchtdruk wel erg laag.
Door de uitvinding van de doos barometer (Aneroïde barometer) verdween het donderglas van het toneel omdat deze niet goed af te lezen was en niet zo nauwkeurig werkte als de doosbarometer.